Tyt Varlık Felsefesi Soruları
Tyt varlık felsefesi soruları WORD indir

YKS 1.basamak Tyt sınavında 5, iknci basamak Ayt sınavında 3 Felsefe sorusu bulunmaktadır.

Varlık Felsefesi (Ontoloji)

1. 1977 yapımı Annie Hall adlı filmde, depresyondaki küçük bir çocuğu annesi doktora götürür. Anne doktora durumu “Okuduğu bir şey yüzünden böyle oldu ” diyerek açıklar. Çocuk sıkıntısını doktora anlatmaya “Evren genişliyor!” cümlesiyle başlayınca anne çileden çıkar ve sesini yükselterek. “Sen Brooklyn’desin ve Brooklyn’in genişlediği falan yok ” der.

Bu parça felsefi açıdan ele alınırsa annenin düşünceleri aşağıdaki yaklaşımların hangisiyle ilişkilendirilebilir?

A)    Varlık alanında çokluğun değil tek bir tözün esas olduğunu savunan monizm

B)    Dünyaya ilişkin bilgimizin sadece deneyimden gelmediğini savunan rasyonalizm

C)    Var olan her şeyin maddeden oluştuğunu söyleyen materyalizm

D)    Soyut irdelemeler yerine sonuç ve yarar kavramlarını kullanan pragmatizm

E)     Bilimsel bilgiyi ve aklı diğer düşünsel yöntemlere yeğleyen pozitivizm -2022 TYT

2. Herhangi bir şeyi üretirken önce onu zihnimizde tasarlar, sonra da bu tasarıyı hayata geçiririz. Mesela bir masa yapacaksak yapacağımız masanın biçimini kafamızda önceden oluştururuz. Nihayetinde o şey bir “masa” olacaktır, “sandalye” değil. Ama insanın varlığı söz konusu olduğunda durum değişir. O önceden belirlenmemiştir. Korkak bir insan, doğuştan korkak değildir; kendi yaşamındaki yapıp ettikleri ile korkak bir insan hâline gelmiştir.

Bu parça Sartre’ın varoluşçu düşüncesindeki hangi noktayı vurgulamaktadır?

A)    Kişi yaptığı şeyleri sorumluluk duygusuyla yapmalıdır.

B)    Seçimlerimiz ile özgürlüğümüz arasında bir bağlantı vardır.

C)    Varoluş bir iç sıkıntısı duygusunu beraberinde getirir.

D)    İnsan şöyle veya böyle var olur, sonra özünü kurar.

E)     Var olabilen tek varlık insandır. -2021 TYT

3.Felsefe hep “hakikat”in peşinde olmuştur. Hakikat, kimi zaman dünyanın görünüşlerinin altında yatan düzen kimi zaman da bu görünüşlerin ötesinde, sadece rasyonel düşünce ile ulaşılabilecek olan ideal bir yapı olarak düşünülmüştür. Her iki durumda da hakikat orada durmakta ve özne tarafından keşfedilmeyi beklemektedir. Özne; gözlem veya uslamlama yoluyla hakikate ulaşabilir. Oysa Nietzsche’ye göre hakikat özne tarafından keşfedilen değil, icat edilen bir şeydir. Dolayısıyla öznenin konumuna göre farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Özne, hakikate ulaşma çabası içinde fenomenleri yorumlar ve yorum tanımı gereği öznenin bulunduğu konumdan bağımsız değildir.

Buna göre Nietzsche’nin “hakikat” anlayışıyla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) Hakikate ancak rasyonel düşünceyle ulaşılabilir.

B) Özneden bağımsız, mutlak bir hakikatin varlığından bahsedilemez.

C) Hakikat görünüşlerin arkasındaki değişmez ilkedir.

D) Mutlak hakikate ancak büyük çabalarla ulaşılabilir.

E) Hakikat, gözlem ve uslamlama yapılmadan keşfedilemez. -2021 TYT

4. “İnsanın sıkıntılı olduğu durumlarda zaman sanki duruyor, hiç geçmiyor.” diyen Can’a, öğretmeni “Zaman her durumda aynıdır; anlar, saniyeler, dakikalar, saatlerden vb. oluşur. On dakika her durumda ‘on dakikadır.” şeklinde yanıt verir. Buna karşılık Can “Ama bu dersteki on dakika benim için bir ömür gibi!” der.

Bu parçadaki öğretmen, zamanın her durumda aynı olduğunu savunarak Bergson’un felsefesindeki hangi görüşe karşı çıkmaktadır?

A) Yaşam ve zaman bir ilk atılımla başlar.

B) İnsan bilincinin dışındaki şeyler süre geçirmezler.

C) Bilim şeyleri mekâna göre, felsefe ise oluşum hâlindeki süreye göre kavrar.

D) Ölçülebilir zaman ile yaşanan zaman yani süre arasında ayrım yapmak zorunludur.

E) Mekânda süre yoktur, sadece zamandaşlıklar vardır. -2021 AYT

5. La Mettrie’ye göre insanlar ve hayvanlar yaylar kümesinden oluşan birer makineydi. Ancak insan, hayvana göre daha karmaşık bir makineydi ve aralarında eğer bir fark varsa bu fark yayların yerleriyle ilgili olabilirdi. Dolayısıyla La Mettrie için ruh da tüm makinenin ana yayı gibi ele alabileceğimiz bir hareket ilkesi veya bedenin duyarlı bir maddi kısmından ibaretti. Bu sistemin diğer tüm kısımları da sadece beynin bir çeşit işleviydi.

La Mettrie’nin bu görüşlerinden aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir?

A) Beden ile ruh insan varoluşunun farklı görünümleridir.

B) Ruh, tek gerçeklik olan maddeye indirgenerek açıklanabilir.

C) Hayvanlardan farklı olarak insanın özü, ölümsüz ruhudur.

D) İnsan, farklı niteliklere sahip iki tözden; madde ve ruhtan oluşur.

E) Bedeni harekete geçiren ruh, tinsel yaşam ilkesidir.  -2019 AYT

6. Yapılabilecek bütün üçgen tanımları, üçgenin özünü verir. Bu tanımlar üçgenin varlığı konusunda bize bir bilgi vermez; hatta üçgenin var olmasını zorunlu kılmaz. O hâlde bir şeyin özü sadece “Bu nedir?” sorusunun cevabıdır. Farabi’ye göre de şeyler özünde varlıklarını barındırmaz. Kendisine varlık veren bir varlık olmadıkça her öz, sadece bir kavram olarak kalır ve gerçekleşmez. Dolayısıyla evren, insan, ağaç ve benzeri bütün özler varlığını sonradan elde etmiş varlıklardır. Bu durumda onları varlığa getiren; özünde var olmayı içeren, yani var olmaması düşünülemeyen başka bir varlık olmalıdır. Biricik olan bu varlık da var olmak için başka bir varlığa ihtiyaç duymayan Tanrı’dır.

Farabi’nin varlık anlayışını yansıtan bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir?

A) Form kazanmadıkça madde var olamaz.

B) Şeyler, özlerini gerçekleştirdiğinde varlığa gelir.

C) Zorunlu varlığın dışındaki her şey mümkün varlıktır.

D) Töz, özünde değişmeden kalandır.

E) Varlıklar, tek bir gerçekliğin görünüşleridir. -2019 AYT

7. Beynin fotoğrafı, zihnin veya bilincin fotoğrafı değildir. Fiziksel bir şey olmadığı için zihnin bir fotoğrafı olamaz Bu yüzden büyük olasılıkla kaynağı zihin olduğu için bir inancın, düşüncenin, algının, imgelemin, arzunun ve duygunun fotoğrafını da çekemeyiz. Çünkü zihin ve beden birbirinden farklı iki tözdür. Düşünmemizi sağlayan beynimiz değil zihnimizdir.

Bu parçadaki görüşler aşağıdaki varlık anlayışlarından hangisiyle açıklanır?

A)      Herakleitos’un oluşu esas alan anlayışı

B)      Descartes’ın düalist anlayışı

C)      Husserl’in fenomenolojik anlayışı

D)      Hegel’in idealist anlayışı

E)      La Mettrie’nin maddeci anlayışı-2018 AYT

CEVAP ANAHTARI

1 D

2 D

3 B

4 D

5 B

6 C

7 B