Felsefe Ders Materyalleri

Felsefe 2024 Taban Puanları ve Başarı Sıralamaları

Üniversite Adı	Bölüm Adı	Puan Türü	Kont.	Yer.	Sıralama	Taban Puanı
KOÇ ÜNİVERSİTESİ İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi (İSTANBUL) (Vakıf)	Felsefe (İngilizce) (Burslu)	EA	6+0+0+0+1 8+0 8+0 8+0	7 8 8 8	643 (2023) 1.205 (2022) 1.681 (2021) 2.720 (2020)	511,91328 499,52195 438,22580 473,38274
BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ Fen-Edebiyat Fakültesi (İSTANBUL) (Devlet)	Felsefe (İngilizce)	EA	45+2+0+2+0 55+2 65+2 60+2	49 57 67 62	4.993 (2023) 8.229 (2022) 17.096 (2021) 8.720 (2020)	457,47473 451,45776 381,59559 440,56495
İHSAN DOĞRAMACI BİLKENT ÜNİVERSİTESİ İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi (ANKARA) (Vakıf)	Felsefe (İngilizce) (Burslu)	EA	15+0+0+0+1 15+0 15+0 15+0	16 15 15 15	7.134 (2023) 12.982 (2022) 31.822 (2021) 24.800 (2020)	446,57289 438,26698 363,57967 410,26524
GALATASARAY ÜNİVERSİTESİ Fen-Edebiyat Fakültesi (İSTANBUL) (Devlet)	Felsefe (Fransızca)	EA	30+1+0+1+0 30+1 30+1 30+1	32 31 31 31	9.848 (2023) 15.666 (2022) 36.896 (2021) 16.100 (2020)	436,67277 433,17192 358,94733 422,00980
ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Fen-Edebiyat Fakültesi (ANKARA) (Devlet)	Felsefe (İngilizce)	EA	40+1+0+1+0 50+2 60+2 60+2	42 52 62 62	24.522 (2023) 46.794 (2022) 65.097 (2021) 34.400 (2020)	415,88526 406,40043 338,58476 401,44468
KOÇ ÜNİVERSİTESİ İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi (İSTANBUL) (Vakıf)	Felsefe (İngilizce) (%50 İndirimli)	EA	2+0+0+0+0 2+0 2+0 1+0	2 2 2 1	27.335 (2023) 30.134 (2022) 81.211 (2021) 38.800 (2020)	413,36966 417,85077 329,48745 398,07830
YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ Fen-Edebiyat Fakültesi (İSTANBUL) (Vakıf)	Felsefe (İngilizce) (Burslu)	EA	10+0+0+0+1 10+0 5+0 2+0	11 10 5 2	96.484 (2023) 101.586 (2022) 94.313 (2021) 28.000 (2020)	373,46404 378,12439 322,94078 407,08598
MARMARA ÜNİVERSİTESİ İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi (İSTANBUL) (Devlet)	Felsefe (İngilizce)	EA	40+1+0+1+0 40+1 40+1 —	42 41 41 —	212.606 (2023) 257.151 (2022) 294.719 (2021) — (2020)	336,22973 328,23128 264,37577 —
ANKARA ÜNİVERSİTESİ Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi (ANKARA) (Devlet)	Felsefe (İngilizce)	EA	40+1+0+1+0 40+1 40+1 40+1	42 41 41 41	236.156 (2023) 263.879 (2022) 264.763 (2021) 270.000 (2020)	330,79540 326,70158 270,27153 305,10056
ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Fen-Edebiyat Fakültesi (ANKARA) (Devlet)	Felsefe (İngilizce) (KKTC Uyruklu)	EA	2+0+0+0+0 1+0 1+0 1+0	2 1 — —	243.664 (2023) 166.363 (2022) Dolmadı (2021) Dolmadı (2020)	329,18399 353,26208 Dolmadı Dolmadı
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (ANKARA) (Devlet)	Felsefe	EA	60+2+0+2+0 70+2 70+2 70+2	64 72 72 72	254.418 (2023) 281.848 (2022) 296.588 (2021) 280.000 (2020)	326,91549 322,79144 264,02967 302,78863
ANKARA ÜNİVERSİTESİ Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi (ANKARA) (Devlet)	Felsefe	EA	40+1+0+1+0 40+1 40+1 40+1	42 41 41 41	258.972 (2023) 299.372 (2022) 330.289 (2021) 289.000 (2020)	325,99225 319,21844 258,02955 300,45825
MİMAR SİNAN GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİ Fen-Edebiyat Fakültesi (İSTANBUL) (Devlet)	Felsefe	EA	60+2+0+2+0 60+2 60+2 60+2	64 62 62 62	274.994 (2023) 283.031 (2022) 295.009 (2021) 251.000 (2020)	322,77990 322,54610 264,32422 310,23049
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (İSTANBUL) (Devlet)	Felsefe	EA	80+2+0+2+0 80+2 80+2 80+2	84 82 82 82	290.068 (2023) 293.832 (2022) 265.775 (2021) 237.000 (2020)	319,86431 320,32037 270,06084 314,16762
İSTANBUL 29 MAYIS ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (İSTANBUL) (Vakıf)	Felsefe (Burslu)	EA	3+0+0+0+1 3+0 3+0 3+0	3 3 3 3	303.050 (2023) 105.477 (2022) 308.866 (2021) 78.000 (2020)	317,43647 376,39653 261,75633 374,86899
ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi (İSTANBUL) (Vakıf)	Felsefe (Burslu)	EA	4+0+1+0+1 3+0 10+0 —	5 3 10 —	353.442 (2023) 394.458 (2022) 470.886 (2021) — (2020)	308,85606 302,37218 237,83466 —
EGE ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (İZMİR) (Devlet)	Felsefe	EA	70+2+0+2+0 70+2 70+2 70+2	74 72 72 72	389.396 (2023) 401.731 (2022) 441.187 (2021) 370.000 (2020)	303,36488 301,23968 241,61086 283,15039
İSTANBUL MEDENİYET ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (İSTANBUL) (Devlet)	Felsefe	EA	60+2+0+2+0 60+2 60+2 50+2	64 62 62 52	413.945 (2023) 422.575 (2022) 428.915 (2021) 347.000 (2020)	299,80109 298,12516 243,22798 287,70575
İSTİNYE ÜNİVERSİTESİ İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi (İSTANBUL) (Vakıf)	Felsefe (Burslu)	EA	10+0+0+0+1 10+0 10+0 —	10 10 8 —	446.769 (2023) 453.574 (2022) Dolmadı (2021) — (2020)	295,26407 293,64370 Dolmadı —
ANKARA HACI BAYRAM VELİ ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (ANKARA) (Devlet)	Felsefe	EA	60+2+0+2+0 60+2 60+2 60+2	64 62 62 62	489.556 (2023) 505.025 (2022) 543.084 (2021) 471.000 (2020)	289,73939 286,87612 228,02173 265,79157
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (ESKİŞEHİR) (Devlet)	Felsefe	EA	50+2+0+2+0 50+2 50+2 50+2	54 52 52 52	492.965 (2023) 488.455 (2022) 513.233 (2021) 436.000 (2020)	289,32379 289,01952 232,49208 271,40703
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (İZMİR) (Devlet)	Felsefe	EA	60+2+0+2+0 60+2 60+2 60+2	63 62 62 62	513.695 (2023) 509.232 (2022) 524.412 (2021) 441.000 (2020)	286,77810 286,34740 230,97402 270,55878
BURSA ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ Fen-Edebiyat Fakültesi (BURSA) (Devlet)	Felsefe	EA	70+2+0+2+0 70+2 70+2 80+2	74 72 72 82	577.734 (2023) 590.544 (2022) 569.988 (2021) 543.000 (2020)	279,39027 276,81243 221,02731 255,27006
AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (ANTALYA) (Devlet)	Felsefe	EA	70+2+0+2+0 70+2 70+2 70+2	74 72 72 72	603.418 (2023) 535.037 (2022) 556.915 (2021) 511.000 (2020)	276,56246 283,19342 225,18904 259,82973
ANKARA YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİ İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi (ANKARA) (Devlet)	Felsefe	EA	70+2+0+2+0 70+2 70+2 70+2	74 72 34 72	609.251 (2023) 605.872 (2022) Dolmadı (2021) 545.000 (2020)	275,94239 275,15431 Dolmadı 255,05003
GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ Fen-Edebiyat Fakültesi (GAZİANTEP) (Devlet)	Felsefe	EA	60+2+0+2+15 60+2 60+2 60+2	79 62 15 62	646.771 (2023) 857.045 (2022) Dolmadı (2021) 700.000 (2020)	271,99671 251,66496 Dolmadı 236,30824
İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi (İZMİR) (Devlet)	Felsefe	EA	60+2+0+2+0 60+2 60+2 60+2	64 62 26 62	695.985 (2023) 666.366 (2022) Dolmadı (2021) 592.000 (2020)	267,06724 268,87165 Dolmadı 248,90864
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ Fen-Edebiyat Fakültesi (KOCAELİ) (Devlet)	Felsefe	EA	50+2+0+2+0 50+2 50+2 50+2	54 52 28 52	710.919 (2023) 725.736 (2022) Dolmadı (2021) 614.000 (2020)	265,63818 263,16964 Dolmadı 246,17076
DİCLE ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (DİYARBAKIR) (Devlet)	Felsefe	EA	40+1+0+1+10 40+1 40+1 40+1	52 41 17 41	716.023 (2023) 893.021 (2022) Dolmadı (2021) 710.000 (2020)	265,13655 248,76250 Dolmadı 235,23114
ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi (ÇANAKKALE) (Devlet)	Felsefe	EA	40+1+0+1+0 40+1 40+1 40+1	41 41 22 41	763.062 (2023) 793.437 (2022) Dolmadı (2021) 685.000 (2020)	260,73529 257,06294 Dolmadı 237,94124
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi (SAMSUN) (Devlet)	Felsefe	EA	50+2+0+2+0 50+2 50+2 50+2	54 52 16 52	805.218 (2023) 813.243 (2022) Dolmadı (2021) 654.000 (2020)	256,94316 255,34902 Dolmadı 241,39318
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi (İSTANBUL) (Devlet)	Felsefe (Açıköğretim) (Açıköğretim)	EA	150+4+0+4+0 150+4 150+4 150+4	158 154 57 154	824.376 (2023) 824.279 (2022) Dolmadı (2021) 915.000 (2020)	255,24970 254,41414 Dolmadı 216,25269
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi (SAKARYA) (Devlet)	Felsefe	EA	60+2+0+2+0 60+2 60+2 60+2	64 62 15 62	841.205 (2023) 841.954 (2022) Dolmadı (2021) 713.000 (2020)	253,78581 252,92809 Dolmadı 234,82781
MERSİN ÜNİVERSİTESİ İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi (MERSİN) (Devlet)	Felsefe	EA	60+2+0+2+0 60+2 60+2 60+2	64 62 22 62	846.419 (2023) 839.978 (2022) Dolmadı (2021) 726.000 (2020)	253,32896 253,09341 Dolmadı 233,48546
MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (MUĞLA) (Devlet)	Felsefe	EA	60+2+0+2+0 60+2 60+2 60+2	63 62 14 62	859.224 (2023) 848.094 (2022) Dolmadı (2021) 699.000 (2020)	252,23226 252,41782 Dolmadı 236,35343
AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi (AYDIN) (Devlet)	Felsefe	EA	50+2+0+2+0 50+2 50+2 50+2	54 52 9 52	934.259 (2023) 858.257 (2022) Dolmadı (2021) 704.000 (2020)	246,03650 251,56542 Dolmadı 235,78056
MANİSA CELÂL BAYAR ÜNİVERSİTESİ Fen-Edebiyat Fakültesi (MANİSA) (Devlet)	Felsefe	EA	50+2+0+2+0 50+2 50+2 50+2	54 52 3 52	939.185 (2023) 943.099 (2022) Dolmadı (2021) 771.000 (2020)	245,63100 244,79392 Dolmadı 229,07682
PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi (DENİZLİ) (Devlet)	Felsefe	EA	60+2+0+2+0 60+2 60+2 60+2	64 62 9 62	943.802 (2023) 952.435 (2022) Dolmadı (2021) 772.000 (2020)	245,25739 244,06746 Dolmadı 228,95922
ERCİYES ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (KAYSERİ) (Devlet)	Felsefe	EA	60+2+0+2+0 60+2 60+2 60+2	64 62 6 62	956.740 (2023) 969.951 (2022) Dolmadı (2021) 770.000 (2020)	244,21602 242,73108 Dolmadı 229,17857
SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ Fen-Edebiyat Fakültesi (ISPARTA) (Devlet)	Felsefe	EA	40+1+0+1+0 40+1 40+1 40+1	42 41 7 41	974.751 (2023) 993.987 (2022) Dolmadı (2021) 781.000 (2020)	242,80222 240,92073 Dolmadı 228,05591
EGE ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (İZMİR) (Devlet)	Felsefe (KKTC Uyruklu)	EA	1+0+0+0+0 1+0 2+0 1+0	1 1 — 1	1.043.677 (2023) 464.475 (2022) Dolmadı (2021) 548.000 (2020)	237,48270 292,14345 Dolmadı 254,56240
SELÇUK ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (KONYA) (Devlet)	Felsefe	EA	50+2+0+2+0 50+2 50+2 50+2	54 52 11 52	1.043.847 (2023) 988.514 (2022) Dolmadı (2021) 792.000 (2020)	237,47000 241,33769 Dolmadı 227,06195
VAN YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (VAN) (Devlet)	Felsefe	EA	40+1+0+1+0 40+1 40+1 40+1	42 41 7 41	1.046.503 (2023) 1.052.989 (2022) Dolmadı (2021) 793.000 (2020)	237,26770 236,56998 Dolmadı 226,97294
MARDİN ARTUKLU ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (MARDİN) (Devlet)	Felsefe	EA	25+1+0+1+0 25+1 25+1 25+1	27 26 4 26	1.049.418 (2023) 1.084.995 (2022) Dolmadı (2021) 900.000 (2020)	237,04272 234,25604 Dolmadı 217,65518
DÜZCE ÜNİVERSİTESİ Fen-Edebiyat Fakültesi (DÜZCE) (Devlet)	Felsefe	EA	30+1+0+1+0 30+1 30+1 30+1	32 31 1 31	1.077.078 (2023) 1.077.965 (2022) Dolmadı (2021) 882.000 (2020)	234,97877 234,76546 Dolmadı 219,27159
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ Açıköğretim Fakültesi (ESKİŞEHİR) (Devlet)	Felsefe (Açıköğretim) (Açıköğretim)	EA	400+10+0+10+0 400+10 400+10 250+7	420 410 69 257	1.088.677 (2023) 1.023.680 (2022) Dolmadı (2021) 968.000 (2020)	234,10297 238,69993 Dolmadı 209,45413
KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ Fen-Edebiyat Fakültesi (KIRIKKALE) (Devlet)	Felsefe	EA	40+1+0+1+0 40+1 40+1 40+1	42 41 2 41	1.103.878 (2023) 1.166.120 (2022) Dolmadı (2021) 795.000 (2020)	232,97850 228,51990 Dolmadı 226,80708
NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi (KONYA) (Devlet)	Felsefe	EA	40+1+0+1+0 40+1 40+1 40+1	42 41 3 41	1.105.943 (2023) 1.126.286 (2022) Dolmadı (2021) 910.000 (2020)	232,83099 231,31270 Dolmadı 216,78767
NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ Fen-Edebiyat Fakültesi (NEVŞEHİR) (Devlet)	Felsefe	EA	30+1+0+1+0 30+1 30+1 30+1	32 31 3 31	1.139.760 (2023) 1.224.713 (2022) Dolmadı (2021) 910.000 (2020)	230,37064 224,42740 Dolmadı 216,76656
İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ Fen-Edebiyat Fakültesi (MALATYA) (Devlet)	Felsefe	EA	40+1+0+1+10 40+1 40+1 40+1	52 41 5 41	1.141.296 (2023) 1.065.107 (2022) Dolmadı (2021) 780.000 (2020)	230,25755 235,69036 Dolmadı 228,21753
AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ Fen-Edebiyat Fakültesi (AFYONKARAHİSAR) (Devlet)	Felsefe	EA	40+1+0+1+0 40+1 40+1 40+1	42 41 1 41	1.152.497 (2023) 1.176.875 (2022) Dolmadı (2021) 892.000 (2020)	229,45825 227,76783 Dolmadı 218,36615
ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (ERZURUM) (Devlet)	Felsefe	EA	50+2+0+2+0 50+2 50+2 50+2	54 52 5 52	1.161.103 (2023) 1.144.143 (2022) Dolmadı (2021) 917.000 (2020)	228,84404 230,05056 Dolmadı 216,11041
SİVAS CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (SİVAS) (Devlet)	Felsefe	EA	40+1+0+1+10 30+1 30+1 30+1	52 31 3 31	1.188.290 (2023) 1.124.750 (2022) Dolmadı (2021) 920.000 (2020)	226,89621 231,42073 Dolmadı 215,76885
AKSARAY ÜNİVERSİTESİ Fen-Edebiyat Fakültesi (AKSARAY) (Devlet)	Felsefe	EA	20+1+0+1+0 20+1 20+1 20+1	22 21 2 21	1.194.177 (2023) 1.187.703 (2022) Dolmadı (2021) 908.000 (2020)	226,47080 226,99816 Dolmadı 216,93340
BURDUR MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ Fen-Edebiyat Fakültesi (BURDUR) (Devlet)	Felsefe	EA	30+1+0+1+0 30+1 30+1 30+1	32 31 3 31	1.211.631 (2023) 1.295.895 (2022) Dolmadı (2021) 923.000 (2020)	225,23627 219,46638 Dolmadı 215,46500
BARTIN ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (BARTIN) (Devlet)	Felsefe	EA	30+1+0+1+0 30+1 30+1 30+1	32 31 2 31	1.231.072 (2023) 1.355.838 (2022) Dolmadı (2021) 974.000 (2020)	223,84695 215,27250 Dolmadı 207,93824
KIRKLARELİ ÜNİVERSİTESİ Fen-Edebiyat Fakültesi (KIRKLARELİ) (Devlet)	Felsefe	EA	45+2+0+2+0 35+1 35+1 30+1	49 36 — 31	1.256.647 (2023) 1.290.117 (2022) Dolmadı (2021) 911.000 (2020)	222,04423 219,87276 Dolmadı 216,64301
KARABÜK ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (KARABÜK) (Devlet)	Felsefe	EA	30+1+0+1+0 30+1 30+1 30+1	32 31 — 31	1.260.844 (2023) 1.362.277 (2022) Dolmadı (2021) 951.000 (2020)	221,74819 214,81118 Dolmadı 212,28126
KIRŞEHİR AHİ EVRAN ÜNİVERSİTESİ Fen-Edebiyat Fakültesi (KIRŞEHİR) (Devlet)	Felsefe	EA	30+1+0+1+0 20+1 20+1 15+2	32 21 1 16	1.273.904 (2023) 1.311.232 (2022) Dolmadı (2021) 940.000 (2020)	220,84003 218,40219 Dolmadı 213,57860
ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi (İSTANBUL) (Vakıf)	Felsefe (%50 İndirimli)	EA	25+0+0+0+0 17+0 10+0 —	25 17 1 —	1.283.574 (2023) 1.428.199 (2022) Dolmadı (2021) — (2020)	220,16137 210,05264 Dolmadı —
KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi (KASTAMONU) (Devlet)	Felsefe	EA	30+1+0+1+0 20+1 20+1 20+1	32 21 — 21	1.297.174 (2023) 1.229.641 (2022) Dolmadı (2021) 960.000 (2020)	219,21241 224,09192 Dolmadı 210,85572
ARTVİN ÇORUH ÜNİVERSİTESİ Fen-Edebiyat Fakültesi (ARTVİN) (Devlet)	Felsefe	EA	30+1+0+1+0 20+1 20+1 20+1	32 21 1 21	1.315.786 (2023) 1.391.320 (2022) Dolmadı (2021) 965.000 (2020)	217,91137 212,74496 Dolmadı 210,01636
KARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (KARAMAN) (Devlet)	Felsefe	EA	35+1+0+1+0 25+1 25+1 20+1	37 26 1 21	1.321.704 (2023) 1.396.939 (2022) Dolmadı (2021) 978.000 (2020)	217,50255 212,33639 Dolmadı 206,87336
ERZURUM TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (ERZURUM) (Devlet)	Felsefe	EA	25+1+0+1+0 25+1 25+1 20+1	27 26 — 21	1.327.009 (2023) 1.333.486 (2022) Dolmadı (2021) 970.000 (2020)	217,13652 216,84730 Dolmadı 209,02105
ÇANKIRI KARATEKİN ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (ÇANKIRI) (Devlet)	Felsefe	EA	40+1+0+1+0 30+1 30+1 20+1	42 31 — 21	1.331.982 (2023) 1.476.933 (2022) Dolmadı (2021) 994.000 (2020)	216,78717 206,38188 Dolmadı 194,73827
ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi (ARDAHAN) (Devlet)	Felsefe	EA	20+1+0+1+0 — — —	22 — — —	1.332.899 (2023) — (2022) — (2021) — (2020)	216,72508 — — —
KİLİS 7 ARALIK ÜNİVERSİTESİ İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi (KİLİS) (Devlet)	Felsefe	EA	40+1+0+1+10 — — —	52 — — —	1.337.858 (2023) — (2022) — (2021) — (2020)	216,37949 — — —
GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (GÜMÜŞHANE) (Devlet)	Felsefe	EA	25+1+0+1+0 20+1 20+1 20+1	27 21 2 14	1.347.010 (2023) 1.549.413 (2022) Dolmadı (2021) Dolmadı (2020)	215,74483 200,61374 Dolmadı Dolmadı
BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ Fen-Edebiyat Fakültesi (BİNGÖL) (Devlet)	Felsefe	EA	30+1+0+1+0 30+1 30+1 30+1	32 31 3 21	1.347.801 (2023) 1.501.028 (2022) Dolmadı (2021) Dolmadı (2020)	215,69019 204,52138 Dolmadı Dolmadı
MUNZUR ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (TUNCELİ) (Devlet)	Felsefe	EA	30+1+0+1+0 20+1 20+1 20+1	32 21 — 15	1.358.739 (2023) 1.509.891 (2022) Dolmadı (2021) Dolmadı (2020)	214,93625 203,82320 Dolmadı Dolmadı
MUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ Fen-Edebiyat Fakültesi (MUŞ) (Devlet)	Felsefe	EA	20+1+0+1+0 20+1 20+1 15+1	22 21 2 15	1.389.890 (2023) 1.465.718 (2022) Dolmadı (2021) Dolmadı (2020)	212,76020 207,24075 Dolmadı Dolmadı
İSTANBUL 29 MAYIS ÜNİVERSİTESİ Edebiyat Fakültesi (İSTANBUL) (Vakıf)	Felsefe (%50 İndirimli)	EA	17+0+0+0+0 17+0 17+0 17+0	17 13 6 17	1.542.539 (2023) Dolmadı (2022) Dolmadı (2021) 785.000 (2020)	202,02652 Dolmadı Dolmadı 227,74393

 

Ocak 2025 Öğretmen ve Memur Maaşları

• ÖĞRETMEN                           9/1 - 41.308  TL          (Yeni başlayan öğretmen)
• ÖĞRETMEN                           1/4 - 52.935  TL           (Son kademe öğretmen)
• UZMAN ÖĞRETMEN           1/4 - 58.663  TL            (Son kademe Uzaman öğretmen)
• BAŞ ÖĞRETMEN                  1/4 - 61.682 TL           (Son kademe Baş öğretmen)

 Not: Öğretmen maaşları haftalık 15 saat ders karşılığıdır. 15 saat üzerine yapılan her ders için ek ders alınır. Ocak 2025 tarihi itibariyle ek drs ücreti ders başına 119 TL dir. DYK (Üniversiteye hazırlık kursları) kursu için ek ders ücreti, ders başına 239 TL dir.

ŞUBE MÜDÜRÜ- (Üniversite Mezunu)      1/4       59.467 / 66.358

MEMUR- (Üniversite Mezunu)                    9/1       40.817 / 45.555

UZMAN ÖĞRETMEN                                 1/4       52.568 / 58.663

ÖĞRETMEN                                                1/4       47.433 / 52.935

BAŞKOMİSER                                             3/1       57.784 / 64.481

POLİS MEMURU                                         8/1       52.816 / 58.938

UZMAN DOKTOR                                      1/4       97.836 / 109.154

HEMŞİRE - (Üniversite Mezunu)                5/1       47.909 / 53.465

MÜHENDİS                                                 1/4       60.663 / 67.691

TEKNİSYEN - (Lise Mezunu)                    11/1     42.313 / 47.224

PROFESÖR                                                  1/4       86.378 / 96.374

ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ                         7/1       57.243 / 63.877

VAİZ                                                             1/4       49.582 / 55.332

AVUKAT                                                      1/4       57.028 / 63.637

Felsefe Tarihi

Felsefe Tarihi WORD İndir

İLK ÇAĞ FELSEFESİ

FELSEFENİN ORTAYA ÇIKIŞI

MÖ 6.YY – MS 2.YY

 

İLK MEDENİYETLER

1-Hint

İnanışlarının temelinde “su” yun her şeyin kökeni olduğu fikri vardır.

İnsanın isteklerden arınması onu en yüce varlığa, yani Brahman’a ulaştırır.

2-İran(Pers)

Zerdüşt, ikili (dualist) bir anlayışı öne sürer:

Ahuramazda = İyi Tanrı

Ehrimen       = Kötü Tanrı

3-Çin Taoculuk (Lao Tse)

4-Mezopotamya

5-Mısır

 

FELSEFENİN ANAVATANI

-M.Ö  6. yy İyonya da doğmuştur.

-Felsefe, eleştirel bir yaklaşımla gerçeğe ulaşma çabasıdır.

THALES / İLK FİLOZOF(FELSEFENİN BABASI)

 

FELSEFENİN ANTİK YUNANDA DOĞUŞUNUN NEDENLERİ

1- Ekonomik durumun varlığı.

2- Zengin kültürel ortamın varlığı.

3- İlk defa tanrılardan bağımsız olarak, insan aklıyla hareket edilmiştir.

 

 

DOĞA FİLOZOFLARI      /       ARK(H)E   DÜŞÜNCESİ

1-Thales                                                            Su                    

2-Herakleitos                                                    Ateş

3-Anaximenes                                                  Hava                      

4-Anaximandros                                              Aperion 

5-Empodokles                                                  Dört Element

6-Anaxagoras                                                   Spermata (Tohum)                                                              

7-Demokritos                                                   Atom

8-Parmenides                                                    Sayılar  / 1 Olan

 

 

 

SOFİSTLERİN VE SOKRATESİN BİLGİ ANLAYIŞI

1.Sofistler
-Para karşılığı siyaset ve retorik dersleri verirler.          

-Doğru bilgi yoktur.

PROTOGORAS    A.YUNAN    (MÖ 481 / 411)

”İnsan her şeyin ölçüsüdür.”

GEORGİAS  A.YUNAN  (MÖ 483 / 376)

2.Sokrates – A.YUNAN(M.Ö 469 / 399)

-Bilgi doğuştandır.                                                  

-Sorgulanmayan yaşam, yaşanmaya değmez.

-Öğretmenler, öğrencilere yeni bilgiler öğretmezler.

—Maiotik (Doğurtma) 

Hiç bir şey bilmediğini söyleyen kişiye, aslında çok şey bildiğini mantıksal tartışma yoluyla gösterme yöntemidir.

—İroni (Alay)

Bildiğini sanan kimseye, aslında yanıldığını mantıksal tartışma yoluyla gösterme yöntemidir.

 

 

PLATON ve ARİSTOTALES İN FELSEFELERİ

1-Platon

A-Varlık Anlayışı

-İki ayrı dünya vardır.

1-İdealar dünyası:                      Asıl gerçek olan, soyut dünyadır.

2-Duyular (Gölgeler) dünyası:  İçinde yaşadığımız dünyadır.

Her şey kusurludur.

İdealar dünyasının soluk bir kopyası, gölgesidir.

 

B-Bilgi Anlayışı

Episteme / Doxa

 

C-Ahlak (Değer) Anlayışı

-İyi İdeası

-Erdem (Adalet-Cesaret-Bilgelik-Ölçülülük)

 

D-Siyaset Anlayışı

1-Yöneticiler: Filozoflar                                                             BAŞ

2-Bekçiler:     Askerler                                                               GÖVDE

3-Üreticiler:   İşçiler, Tüccarlar, Memurlar, Çiftçiler…vs         AYAKLAR

                                                                            

2-Aristoteles

A-Varlık Anlayışı

-Varlığı oluşturan 4 neden vardır. Bunlar;

1-Maddi Neden

2-Formel Neden

3-Fail Neden

4-Ereksel Neden

 

B-Bilgi Anlayışı

Episteme / Doxa

 

C-Ahlak (Değer) Anlayışı

-Mutluluk, ruhun amacıdır.  Erdem = Altın Orta

 

D-Siyaset Anlayışı

-İnsan, politik bir hayvandır.

 

METAFİZİK

 -M.Ö 70 te, Aristoteles tarafından kuruldu.

-Tanrı,  ruhun varlığı, doğaüstü varlıklar gibi konuları inceler.

 

 

 

ORTA ÇAĞ FELSEFESİ

2.YY – 15.YY  FELSEFESİ

 

Temel problem “İnanç-Akıl” ilişkisidir.

Din felsefesi ön plandadır.

 

HRİSTİYAN FELSEFESİNİ ETKİLEYEN AKIMLAR

1-Stoa  Felsefesi  (MÖ 300 / MS 300)

Elealı ZENON - İTALYA(M.Ö.490 / 430) 

EPİKTETOS  - A.YUNAN(M.Ö 55 / 135)

-İnsan, doğaya uygun ve basit bir yaşam sürmelidir.

-Dünya vatandaşlığı anlayışı vardır. 

-Tüm insanlar eşittir. Bu düşünce Hristiyanlık dinini etkilemiştir.

2- Epiküryanizm(Hedonizm)

EPİKUROS – A.YUNAN(MÖ 341 / 270)

Mutluluğa ulaşmak için, dünyevi hazlardan uzak durulması gerekir.

3-Yeni-Platonculuk

PLOTİNOS A.YUNAN(205 / 270)

Platon un ikili dünya görüşü modeli, Hristiyanlığa uyarlamıştır.

 

HRİSTİYAN FELSEFESİ

APOLOJİ: Hristiyanlığa karşı yapılan eleştirileri savunmak adına yapılan savunmalar

-5. yy da, İskenderiye Kütüphanesi yakılmıştır.

-Gerekçe, bilimsel ve felsefi çalışmaların Hristiyan düşüncesine zarar vermesi.

-Benzer gerekçelerle, 6. yy da PLATON nun Akademisi de kapatılmıştır.

 

ORTAÇAĞ AVRUPASI

1.Patristik Dönem ( 2.yy - 8. yy)

AUGUSTİNUS / TERTULLİAN / CLEMENS

“Kilise Babaları” olarak adlandırılırlar.

Dini akılla açıklama, inancın temel öğretisi hâline gelmiştir.

2. Skolastik Dönem  (8. yy - 15. yy)

“Okullaşma” anlamına gelir.

 ANSELMUS                    AQUİNOLU THOMAS             OCKHAMLI WİLLİAM

 

HRİSTİYAN FELSEFESİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ

1-Tanrının varlığı kanıtlanmaya çalışılmıştır.

2-Antik Yunan felsefesinden etkilenilmiştir.

3-Dinsel otoriteye karşı gelinmemesi düşüncesi egemendir.

 

 

HRİSTİYAN FELSEFESİNİN BAZI PROBLEMLERİ

1-Tanrının Varlığının Kanıtı Problemi

A-Ontolojik Kanıt: 

ANSELMUS - İTALYA(1033 / 1109)

-Mükemmel kavramı varsa, karşılığı da olmalıdır.

B-Kozmolojik Kanıt:

AQUİNOLU THOMAS - İTALYA(1225 / 1274)

DUNS SCOTUS - İSKOÇYA(1265 / 1308)

-Her şeyin bir nedeni vardır. Her şeyin ilk nedeni tanrıdır.

 

2-Kötülük Problemi

A-Augustinus

Kötülük, irade zayıflığından kaynaklanır.

Tanrı iyiyi emreder. İnsana seçme özgürlüğü tanımıştır.

B-Aquinalı Thomas

Kötülük, iyinin yokluğundan kaynaklanır.

 

3-Ruhun Ölümsüzlüğü Problemi

Ruh, bedenden bağımsızdır ve bedenden önce yaratılmıştır.

 

4-Tümeller Problemi

A) Kavram realizmi: AUGİSTUNUS / ANSELMUS

Tümeller ayrı bir varlık olarak Tanrı’nın zihnindedir.

B) Kavramcılık: AQUİNALI THOMAS

Tümeller tek tek varlıkların içindedir.

C) Adcılık: OCKHAMLI WİLLİAM

Tümeller sadece soyut genellemelerdir

 

İSLAM FELSEFESİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ

-Antik Yunan felsefesinden etkilenmiştir.

-Akıl ve inanç ilişkisi tartışılmıştır.

-Çeviri faaliyetleri yapılmıştır. Süryanice / A.Yunanca / Farsça / Hintçe

Çeviri faaliyetlerinin merkezi Bağdat tır.

 

DÖNEMİN ÇEVİRİ MERKEZLERİ

1. Atina            2. İskenderiye     3. Antakya           4. Urfa            5. Harran

6. Nusaybin     7. Bağdat            8. Cundişapur       9. Kahire

 

 

İSLAM FELSEFESİNİN BAZI PROBLEMLERİ

1-Tanrının Varlığını Kanıtlama Problemi

A-İhtira Kanıtı:   İbn RÜŞD – İSPANYA(1126 / 1198)

Her şeyin bir ilk nedeninin olması zorunludur. Bu neden tanrıdır.

B-Hudüs Kanıtı:   El KİNDİ - IRAK(801 / 866)

-Hudüs, var olma, varlığın ortaya çıkması demektir.

-Evrenin var olması için bir nedene ihtiyaç vardır. Bu sebep tanrıdır.

 

2- İrade Özgürlüğü Problemi

A-Cebriye

İnsan özgür değildir ve eylemlerinde mecburdur.

Dolayısıyla davranışlarından sorumlu değildir.

B-Eşariyye / Mutezile

İnsan eylemlerini seçmekte özgürdür.

Ancak, asla mutlak anlamda irade sahibi değildir.

C-Maturidilik

İnsan, eylemlerini seçmede özgürdür ve irade sahibidir.

 

3-Toplumsal Yaşama Yönelik Problemler

A-Farabi - KAZAKİSTAN(870 / 950)

Erdemli toplum (Medinetül fazıla). Cehaletin ortadan kaldırıldığı, bilgili toplumdur.

B-İbn Haldun - TUNUS(1332 / 1406)

-Mukaddime. Devlet doğal bir kurumdur.  -Devletler canlı bir organizma gibi doğar, gelişir ve ölür.

 

İSLAM FELSEFESİNDE BAZI FELSEFİ GÖRÜŞLER

1-Natüralistler (Tabiyyun)   RAZİ - İRAN(864 / 925)

Deist bir akımdır.

2. Dehriyye (Materyalist)     RAVENDİ - İRAN(827 / 911)

Gerçek olan tek şey maddedir. Tanrı’nın varlığını kabul etmez.

3.Batınilik                              Musevi İbn MEYMUN - İSPANYA(55 / 135)

Kutsal kitaplardaki harf ve sözcüklerden gizli manalar çıkaran görüştür.

4.İhvanı Safa

İslam ansiklopedikleri olarak da bilinirler.

İnsan ilahî kanunlara uygun ve erdemli yaşamalıdır.

4.Meşşailik Felsefesi             El KİNDİ             FARABİ               İBN RÜŞD               

Akla dayalı inancı savunur.

Başta Aristoteles ve kısmen de Platon felsefesini içeren bir felsefi yaklaşımdır. 

5.İşrakilik Felsefesi              Şahabettin SÜHREVERDİ  - İRAN(1155 / 1191)

Mantığa dayalı bilginin yerine mistik tecrübeyle bilgiye ulaşılır.

İşrakiye, güneşin doğarak ışığın yayılması anlamına gelir.

 

İNANÇ VE AKIL İLİŞKİSİ

1-Hristiyan Felsefesinde İnanç Ve Akıl İlişkisi

A-Augustinus                 CEZAYİR(354 / 430)

“Anlamak için inanıyorum.”

B-Aquinolu Thomas       İTALYA(1225 / 1274)

“Anlamak için inanıyorum.” yargısını,  “İnanmak için anlamalıyım.” yargısına dönüştürür.

C-Ockhamlı William      İNGİLTERE(1285 / 1347)

İnanç ile akıl birbirinden bağımsız iki ayrı alandır. İnancın akla, aklın da inanca müdahalesine karşı çıkmıştır.

Görüşleri Hristiyan dinine hakaret olarak görülmüş ve aforoz edilmiştir..

 

2-İslam Felsefesinde İnanç Ve Akıl İlişkisi

A-Gazali                     İRAN(1058 / 1111)

Akıl, kesin bilgi verme noktasında yetersizdir.

B-Farabi                     KAZAKİSTAN(870 / 950)

-Din ve felsefenin konu ve amaçları aynıdır.

-Aksini düşünen birinin, dine körü körüne bağlandığını belirtir.

C-El Kindi                 IRAK(801 / 873)

Akılla inanca ulaşmak mümkündür.

D-İbn Rüşd                İSPANYA(1126 / 1198)

Kuranı Kerim, açık olarak var olan her şeyi akıl yoluyla değerlendirmeye insanları davet etmektedir.

 

 

YENİ ÇAĞ FELSEFESİ

15. YY-17. YY FELSEFESİ

 

Platon ve Aristoteles,  15-17. yüzyıl felsefesinde etkilidir.

Batının ilk çeviri merkezleri;

İSPANYA – Toledo  /  İTALYA - Sicilya ve Salerno

-Tıp, astronomi, kimya, felsefe ve mantık eserleri çevrildi.

-Bu dönemde ARİSTOTELES - A.YUNAN(M.Ö 384 / 322)   Metafizik

-İbn SİNA - ÖZBEKİSTAN(980 / 1037)                                        Tıp

 

RÖNESANS (YENİDEN DOĞUŞ)

-İlk olarak İtalya’da ortaya çıkmıştır.

-Kilisenin birey üzerindeki baskısı zayıflamıştır.

-Dogmatik düşünce yıkıldı.

 

RÖNESANS’IN ORTAYA ÇIKIŞINDAKİ ETKENLER

1-Çeviriler                2-Matbaa                 3-Coğrafi Keşifler

 

RÖNESANS SANAT ESERLERİ

1-Edebiyat

CERVANTES              İSPANYA(1547 / 1616)

DANTE - İTALYA(1265 / 1321)

2-Tiyatro

SHAKESPEARE        İNGİLTERE(1564 / 1616)

3-Resim

L.DA VİNCİ               İTALYA(1452 / 1519)

MİCHELANGELO    İTALYA(1475 / 1564)

RAFAEL                     İTALYA (1483 / 1520)

4-Heykel

DONATELLO            İTALYA(1386 / 1466)

 

15 - 17 YY  FELSEFESİNİN TEMEL AKIMLARI

A-Hümanizm

İnsanın merkeze alındığı ve aklın öne çıkarıldığı bir bakış açısıdır.

İtalya Floransa’da (TOSKANA) kurulan, Platon Akademisinde ortaya çıkmıştır.

 

B. Bilimsel Yöntem Sorunu

F.BACON - İNGİLTERE(1561 / 1626) “Bilgi güçtür.’

-Bilimin yöntemi tümevarımdır.

TÜMEVARIM YÖNTEMİ:     

Özelden genele yapılan akıl yürütme

 

C.Kartezyen Felsefe

R.DESCARTES - FRANSA(1596 / 1650)

-Metodik şüphecidir.(Şüpheyi yöntem olarak kullanır)

COGİTO  ERGO  SUM  (Düşünüyorum o halde varım)

Varlık hem madde, hem de idea dır. (Dualizm)

-İki Töz (Cevher) vardır.   

 1-Ruh (İşlevi düşünme)                           2-Madde (İşlevi yer kaplama)

            Soyut                                                               Somut

 

D-Hukuk Felsefesi

Feodalite: Ortaçağ Avrupa'sında egemen olan, tarıma dayalı, sosyo-ekonomik sistemdir.

Serfler krala değil, toprak sahibi olan Senyörlere (Derebeylerine) bağlıdır.

Senyörler, kralın otoritesinin zayıflığı nedeniyle güç sahibidir

Dönemin sonunda Avrupa, Monarşik devlet düzenine geçti.

 

FİLOZOFLARIN SİYASET İLE İLGİLİ FİKİRLERİ

1.Machiavelli - İTALYA(1469 / 1527)

Amaca ulaşmak için her yol mübahtır.  Prens(Hükümdar) adlı eserin yazarıdır.

2.T.Hobbes - İNGİLTERE(1584 / 1679)

Devlet gücünün kaynağı,  toplumsal sözleşmedir. Toplumsal sözleşme adlı eserin yazarıdır.

 

ÜTOPYALAR

A-İstenilen Ütopyalar

1.Platon / Devlet

A.YUNAN(M.Ö 427 / 347)                

a-Yöneticiler: Filozoflar                                                          -BAŞ                                                                  

b-Bekçiler: Askerler                                                                -GÖVDE                                                                      

c-Üreticiler: İşçiler, Tüccarlar, Memurlar, Çiftçiler…vs        -AYAKLAR

 

2.Farabi / Erdemli Toplum (Medinetül Fazıla)

KAZAKİSTAN (872 / 950)

Cehaletin olmadığı, bilgili toplumdur.                                                                                           

 

3.T.More / Ütopya

İNGİLTERE(1478-1535)

-İlk sosyalist devlet modelidir.            -Ortak mülkiyet esastır.

-Para kullanılmaz.                               -İhtiyaçları devlet karşılar.

-Günde 6 saat çalışma esastır.             -Adada 54 kent vardır.

-Kadın ve erkek eşittir.

 

4.Campenalla / Güneş Ülkesi

İTALYA(1568-1639) 

-Bilim ve felsefe egemendir.

-Devletin başında filozoflar vardır.

-Ortak mülkiyet esastır.

-Günde 4 saat çalışılır.  

 

5.F.Bacon / Nova Atlantis

İNGİLTERE(1561 / 1626)

-Bilimin egemen olduğu ada devletidir.
-Ülkenin merkezi Solomon tapınağıdır. Burası bir bilim merkezidir.

-7 yılda bir,  gemiler son bilimsel gelişmeleri adaya getirmek için dünyayı dolaşır.

 

6.Augustinus / Tanrı Devleti

Tanrı’ya sevgi duyan insanlar Tanrı Devletini,

Dünyaya sevgi duyanlarda Dünya Devleti’ni meydana getireceklerdir

 

B- İstenilmeyen Ütopyalar

(Korku Ütopyaları / Distopya)

1.A.Huxley  /  Cesur Yeni Dünya

İNGİLTERE(1894 / 1963)

-Bilim çok ilerlemiş; ekonomi, sağlık ve şiddet sorunları sona ermiştir

-Aile kurumu yoktur. Tüm bebekler tüp bebektir.

-İnsanlar ihtiyaca göre üstün zekâlı, orta zekâlı ve geri zekalı olarak üretilir.

-Geçmişle bağı sağlayan kurumlar kapatılmıştır.

 

2.G.Orwel  / 1984

İNGİLTERE(1903 / 1950) 

- Devletleri  üç  bloka  ayırır.

a-Amerika –Batı Avrupa                      b-Doğu Avrupa Rusya               c-Çin ve Japonya

-Devletlerarası güç dengesi varıdır.  Savaş olmaz.  Bölgesel savaşlar vardır.

BİG BROTHER

-Var olan yönetimlerin egemenliği baskıcı ve zorbadır.

-Diktatör yurttaşa güvenmez. Sorgulama, eleştiri yasaktır. 

 

3.Ray Bradbury / Fahrenheit 451

ABD(1920 / 2012)

-Kitapların yakıldığı, totalitarizm in egemen olduğu bir distopya dır.

 

 

 

BİLİMSEL ÇALIŞMALARIN 15. YY - 17. YY FELSEFESİNE ETKİSİ

A-Nicolaus Kopernik- ALMANYA(1473 / 1543)

Batlamyus sisteminin yerine, güneş merkezli evren anlayışını kurmuştur.

Batlamyus (Ptolemy )       Yer merkezli evren modeli

N.Kopernik                       Gök merkezli evren modeli

 

B-F.Bacon - İNGİLTERE(1561 / 1626)

-Aristoteles’in “Tümdengelim” yöntemine karşı, “Tümevarım” yöntemi

-Doğru bilgi için zihin, idollerden (önyargılar) kurtulmalıdır.

İDOLLER

1.Kabile (Soy) İdolleri:

-İnsanlarda, gerçek olmasını istedikleri şeylere inanma eğilimi vardır.

 

2. Mağara idolleri:

Soy idollerinin aksine, mağara idolleri kişiden kişiye farklılık göstermektedir.

Geçmiş yaşantılar, eğitim, cinsiyet, din vb özelliklerden kaynaklanır.

9/11 e şahit olan bir kimse, savaş konusunda daha agresif olabilir.

 

3. Çarşı-Pazar İdolleri:

Dilden Kaynaklanır.

1.Var olmayan şeylere verilen isimler.

(Örn: Hayaletler, periler, unicorn, pegasus …)

2.Var olan şeylere verilen hatalı ve belirsiz isimler.

(Örn: Rutubetli, faydalı, sıcak…)

 

4. Tiyatro idolleri:

Yanlış yöntemlerden ve kişilerin otorite olarak kabul edilmesinden kaynaklanır.

 

C-G.Galilei - İTALYA(1564 / 1642)

-“Serbest düşme yasası” nı buldu.

-Teleskobu kullanan ilk bilim adamıdır.

-Güneş lekelerini keşfetmiştir.

-Kopernik’in güneş merkezli evren modelini savunduğu için, engizisyonda yargılandı.

 

D - I.Newton – İNGİLTERE(1643 / 1727)

Yerçekimi Kanunu / 27  yaşında Cambridge üniversitesinde profesör oldu.

 

 

 

 

YAKIN ÇAĞ FELSEFESİ

18. YY – 19. YY   FELSEFESİ

AYDINLANMA ÇAĞI / AKIL ÇAĞI

 

AYDINLANMA ÇAĞINI HAZIRLAYAN GELİŞMELER

1.Hümanizm

2.Matbaanın icadı

3.Rönesans

4. Reformasyon / Protestanlık gibi yeni mezheplerin kurulması

 

AYDINLANMA ÇAĞI  OLAYLARI

1.Fransız İhtilali

İhtilal, monarşinin yıkılması ve cumhuriyet rejiminin kurulmasıyla sonuçlandı.

J. J. Rousseau   “İnsanlar özgür doğar, ancak doğduktan sonra zincire vurulur.”

Marie ANTOİNETTE(1755 / 1793)   ’’Ekmek bulamıyorlarsa pasta yesinler" 

Fransa Kralı LOUİS ve Kraliçe Marie ANTOİNETTE asılarak idam edilmiştir.

İsyancılar, bazı şehirlerdeki hapishaneleri basarak asilleri idam etti.

2.Sanayi Devrimi / İNGİLTERE

Ham madde ve yeni pazar arayışları sömürgeciliği doğurmuştur.

 

18.YY  -  19. YY  FELSEFESİNDE ÖNE ÇIKAN PROBLEMLER

1-Bilginin Kaynağı

A. Rasyonalizm                 R.DESCARTES - FRANSA(1596 / 1650)

-Doğru bilginin kaynağı Akıldır.

-Metodik şüphecidir.(Şüpheyi yöntem olarak kullanır.)

COGİTO   ERGO SUM   Düşünüyorum o halde varım

B.Emprizm                        J.LOCKE  - İNGİLTERE(1632 / 1704)

Bilgilerimizin kaynağı, duyu organlarıdır. Zihin doğuştan boş bir levha gibidir.

(TABULA RASA-Boş Levha )

C.Kritisizm                        I.KANT  - ALMANYA(1724 / 1804)

Duyum  +  Akıl   =  BİLGİ

Fenomen(Görünüş):  Bilinebilir.

Numen (Öz)           :  Bilinemez.

 

2-Birey-Devlet İlişkisi

A. J.Locke - İNGİLTERE(1632 / 1704)  / LİBERALİZM

Liberal (özgürlükçü) devlet sistemini savunmuştur.

Devlet, toplumsal sözleşmeyle kurulur. (Yapay Devlet)

Günümüz devlet sistemini oluşturan ilk düşünürdür.

Özgürlüğün korunması için güçler ayrılığı ilkesini öne sürer.

(YASAMA, YÜRÜTME, YARGI)

 

b. Montesquieu - FRANSA(1689 / 1755)

-Güçler ayrılığını savunur.

-3 yönetim biçimi vardır

1-Cumhuriyet :                                         Halk söz sahibidir.

2-Monarşi       :                                         Yönetici tek kişidir. Kanı bağıyla geçer.

3-Despotizm (Totalitarizm/Diktatörlük):  İstediğini yapma gücünün tek kişidedir.

c. J.J. Rousseau - FRANSA(1712 / 1778)

İlk insan, doğada tam olarak özgür ve eşit yaşamıştır.

“Mülkiyet” kavramının ortaya çıkışı özgürlüğü ve eşitliği ortadan kaldırmıştır.

Devlet “toplumsal sözleşme” ile kurulmuştur.

Haksızlık durumlarına çözüm olsun diye kurulan Devlet insanları köleleştirdi.

 

3-Ahlakın İlkeleri

a.I.Kant - ALMANYA(1724 / 1804)

-Ödev Ahlakı dır.  İnsan, iyi olmakla yükümlüdür.

-Öyle davran ki eylemine ölçü aldığın, tüm insanlar için geçerli yasa olsun.

-Önemli olan niyetimizdir.    

b. J.Bentham - İNGİLTERE(1748 / 1832)

UTİLİTARİZM

Çoğunluğa faydalı olan, ahlaki olandır.

Aynı zamanda haz verici ve mutlu edicidir.

Büyük acılardan kaçmak için küçük hazlardan vazgeçmek gerekir.

 

4-Varlığın Oluşu

F.Hegel - ALMANYA(1770 / 1833)

-GEİST(Ruh / Tin)

-Diyalektik,  hayatın her aşamasında (Siyaset, Ekonomi, Ahlak, Tarih…v.s) vardır.

 DİYALEKTİK:        Tez    -   Antitez     =  Sentez

-Hayat, savaştır.

-Her ölüm yeni bir doğumdur.

-Karşıtların mücadelesi, hayatı besler.

 

 

 

  

20. YÜZYIL FELSEFESI

 

20. YÜZYIL FELSEFESİNİN ÖNE ÇIKAN BAZI ÖZELLİKLERİ

-Yeni ana akımlar oluştu.

-Dilsel analizler yapıldı. (Sembolik mantık )

-Bilim felsefesi kuruldu.

-Felsefe tarihinin en fazla yayınını çıkarıldı.

-Üniversiteler aracılığıyla dünyanın her yerinde felsefe yapılmaya başlandı.

 

20. YY FELSEFİNİ ETKİLEYEN AKIMLAR

A. Diyalektik materyalizm

B. Varoluşçuluk (Egzistansiyalizm)

C. Fenomenoloji (Gerçeklik-görünüş sorunu)

D. Hermeneutik (Yorum sorunu )

E. Mantıkçı pozitivizm (Analitik  felsefe)

F. Yeni ontoloji

 

A- Diyalektik Materyalizm

K.MARX - ALMANYA(1818 / 1883)

Sosyalist düşüncenin öncülerindendir.

Hegel’in tarihsel idealizmini, ekonomi temelinde tarihsel materyalizme dönüştürmüştür.

Toplumsal değişimleri üretim süreçleriyle açıklamıştır.

Toplum, işçi ve işveren olmak üzere 2 sınıfa ayrılmıştır.

 

Toplumsal Yapı 2 ye ayrılır.

1- Alt yapı: ( Ekonomi )Üretim tarzı

2-Üst yapı: Kültür, dil, din, devlet, örf, adet, siyaset, hukuk…vs

Alt yapı, üst yapıyı belirler.

K.Marx’ın Diyalektik materyalizm anlayışı 20. yy ı etkilemiştir.

 

B- Varoluşçuluk (Egzistansiyalizm)

1- J.Paul Sartre      FRANSA(1905 /1980)

2-S.Kierkegaard    DANİMARKA(1813 / 1855)

Varoluşçu felsefe akımının öncülerindendir.

Nesnel gerçeklik görüşünün karşısına, öznel gerçeklik görüşünü çıkarır.

3-K.Jaspers           ALMANYA(1883/ 1969)

Bilimlerin insanın varoluşunu açıklayamayacağını söyler

4-F.Nietzche         ALMANYA(1844/ 1900)

Modern insanın değerlerinin dayandığı ilkelerin çöktüğünü söyler.

Nietzsche’ye göre insan, toplumu ve kendini aşmalıdır

 

Varoluşçu Edebiyatçılar

a-Albert CAMUS / CEZAYİR(1913 / 1960)

Sisifos Söylenceleri / Veba / Yabancı

b-Franz KAFKA

Şato / Dava / Dönüşüm

 

C. Fenomenoloji (gerçeklik-görünüş sorunu)

E.HUSSERL - ÇEKOSLAVAKYA(1859 / 1938)

Öze tam olarak ulaşılamayacağını, ancak fenomenin bilinebileceğini savunan akım.

-Varlığın özünü meydana getirmeyen özellikler, parantez dışına atılarak ayıklanır.

-Böylece varlığın özüne ulaşılır.

 

D. Hermeneutik (Yorum Sorunu )

Hakikat arayışıdır.  Kutsal metinlerin yorumlanması şeklinde ortaya çıkmıştır.

a-W.DİLTHEY - ALMANYA(1833 / 1911)

Hermeneutiğin kurucu filozofudur.

Tinsel(insana ait)  bilimlerin başında tarih gelir.

Tarihsel bir olayı anlayabilmek için, o dönemin tinsel yapısının dile yüklediği anlamlarına bakılmalıdır.

b- H.G.GADAMER - ALMANYA(1900 / 2002)

Hermeneutiği, felsefi bir akıma dönüşmüştür.

İnsan, zorunlu olarak ön yargılarıyla vardır.

Ön yargılar, insanın bakış açısının varabileceği sınırı gösterir.

 

E-Mantıkçı Pozitivizm     (Analitik  Felsefe)

M.SCHLİCK              R.CARNAP             A.WHİTEHEAD

Deney ve gözlem alanının dışında kalan önermeler anlamsızdır.

Doğrulanabilir önerme, üzerinde deney yapılmaya uygun önermedir.

Metafiziksel önermeler anlamsızdır.

T.Kuhn - ABD(1922 / 1996)   Bilim adamının nesnel olmadığını savunur.

Paradigma (Sistem)                Döneminin hakim gücüdür.

Paradigmalar, ortaya çıkan yeni gelişmeler doğrultusunda değişir.

Aristoteles Fiziği          Newton Fiziği               Einstein Fiziği

 

F-Yeni Ontoloji Ve Varlık Sorunu

N.HARTMANN - ALMANYA(1882 / 1950)

Bilgi, her zaman bir nesnenin kavranmasıdır.

I. KATMAN: İNORGANİK K.               Cansız varlıkların alanı   (Nesne)      FİZİK

II. KATMAN:  ORGANİK K.                 Canlı varlıkların alanı     (Bitki)        BİYOLOJİ

III. KATMAN:  BİLİNÇLİ VARLIK K. Bilinçli varlıkların alanı.  (Hayvan)   PSİKOLOJİ

IV. KATMAN:  İDEAL VARLIK K.       Tinsel varlıkların alanı    (İnsan)        FELSEFE

En özgür varlık alanıdır.   Bütün insan başarılarını, uygarlık ürünlerini içine alır.

 

TÜRKİYEDE FELSEFEYE KATKIDA BULUNAN DÜŞÜNÜRLER

HASAN  ALİ YÜCEL  (1897 /1961)

Millî Eğitim Bakanlığı görevini yürüttüğü dönemde tercüme bürosu kurdurmuştur.

Felsefe ve edebiyat alanlarında çeviri yapmıştır.

RIZA TEVFİK BÖLÜKBAŞI   (1869 /1949)

İlk lise felsefe ders kitabını yazmıştır.

NUSRET HIZIR (1889 / 1980)

İstanbul Üniversitesi / Ankara Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi

Hacettepe                  / ODTÜ’de Felsefe derslerine girmiştir.

HİLMİ ZİYA ÜLKEN(1901 / 1974)

Felsefe, sosyoloji, sanat profesörü ve son olarak da ordinaryüs profesör olmuştur.

TAKİYETTİN MENGÜŞOĞLU (1905 / 1984)

Almanya’da Berlin Üniversitesinde felsefe, fizik ve kimya öğrenimi görmüştür.

MACİT GÖKBERK (1908 / 1993)

Uzun yıllar Türk Dil Kurumunun da başkanlığını yapmıştır.

NURETTİN TOPÇU  (1909 / 1975)

Sorbonne Üniversitesinde doktorasını verdi.

AYDIN SAYILI(1913 / 1993)

Yüksek lisans ve doktora eğitimini Harvard Üniversitesinde tamamlamıştır.

Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi, Felsefe bölümünde bilim tarihi dersleri vermiştir.

ULUĞ NUTKU

Çukurova Üniversitesi Felsefe Grubu Eğitimi Bölümünü kurmuştur.

İONNA KUÇURADİ  (1936 / ……..

Dünya Felsefe Federasyonları başkanlığına seçilen ilk kadındır.

1969 da Hacettepe Üniversitesi Felsefe Bölümünü kurdu.

Özgürlük problemini etik açıdan ele almış ve varoluşçuluk ekseninde yanıtlamıştır.       

Felsefe Senaryoları

Felsefe Grubu Soru Dağılım Tablosu

Her iki eğitim öğretim döneminde uygulanacak felsefe sınav senaryoları WORD olarak aşağıda paylaşılmıştır.

(2024 - 2025) 10 Felsefe senaryo WORD İndir

(2024 - 2025) 11 Felsefe senaryo WORD İndir

(2024 - 2025) Demokrasi senaryo WORD İndir

(2024 - 2025) Mantık senaryo WORD İndir

(2024 - 2025) Psikoloji senaryo WORD İndir

(2024 - 2025) Sosyoloji senaryo WORD İndir